Trądzik pospolity to najbardziej popularna choroba skóry, występująca u ludzi na całym świecie. Jest to choroba zapalna mieszka włosowo-łojowego o podłożu łojotokowym. Choroba ma charakter przewlekły i nawrotowy.
- Występuje częściej u płci damskiej niż męskiej
- Dotyka 80% osób pomiędzy 11-30 rokiem życia
- Największe nasilenie przypada na wiek dojrzewania ( 14-19 lat)
Obecnie obserwujemy pojawianie się trądziku również u osób po 30 roku życia.
Powyżej 25 roku życia trądzik na twarzy występuje u 54 % kobiet i 40 % mężczyzn.
Najczęściej występującymi odmianami trądziku są:
- trądzik zaskórnikowy
- trądzik grudkowo-krostkowy
Występują również cięższe postacie trądziku jak np. :
- trądzik guzkowo-cystowy (zaniedbany trądzik zaskórnikowy, występują tutaj zapalne guzy i guzki podskórne)
- trądzik bliznowcowy (występują tutaj guzy, guzki, krosty, przetoki. Z czasem tworzą się blizny, te zaś przekształcają sie w bliznowce)
- trądzik piorunujący (występują tutaj objawy grypo-podobne, jak dreszcze, bóle mięśniowe, podwyższona temperatura. Dotyka głównie mężczyzn)
Zmiany występują również na klatce piersiowej, plecach, ramionach.
Skóra trądzikowa to skóra bardzo wrażliwa i podatna na najdrobniejsze czynniki. Takiej skórze bardzo szkodzi:
- nieodpowiednia pielęgnacja (złe kosmetyki, za częste złuszczanie, agresywne szorowanie twarzy ręcznikiem)
- samodzielne oczyszczanie skóry
- toniki na bazie alkoholu
- chlorowana woda
- niehigieniczny tryb życia (niezdrowa żywność, używki)
- niedobór snu
- stres!
- nadmierna ekspozycja na słońce
- klimatyzacja
Przyczyny trądziku
Przyczyn trądziku jest wiele. Nadmierne rogowacenie ujść gruczołów łojowych i uwarunkowania genetyczne to nie wszystko. W leczeniu trądziku kluczowe jest znalezienie przyczyny. Spotykam coraz więcej osób, które leczyły zmiany trądzikowe ale nie odnalazły przyczyny jego występowania. Nikt nie zasugerował nawet by takiej przyczyny szukać! Efektem tego jest krótkotrwała poprawa wyglądu skóry po zastosowaniu maści, kremów, leków doustnych. Po odstawieniu ich, w niedługim czasie, problem powraca.
Nie znając przyczyny występowania trądziku – nie możemy sobie skutecznie pomóc! Stosowane leczenie, złagodzi jedynie objawy – a nie zadziała na przyczynę!
Trądzik może być spowodowany:
1. Nieprawidłową pielęgnacją skóry przez lata
2. Nietolerancjami /alergiami pokarmowymi
3. Problemami z rozregulowanymi hormonami płciowymi (np.za wysoka prolaktyna)
4. Problemami z hormonami tarczycy
5. Długo utrzymującym się, silnym stresem (!)
6. Zakłóconym rytmem dobowym (gdy nie dosypiasz, kładziesz się późno)
7. zaburzoną mikrobiotą jelitową (spowodowaną np. długą lub częstą antybiotykoterapią, złym odżywianiem, chorobami autoimmunologicznymi, chorobami jelit, stresem)
8. Niedoborami witamin i pierwiastków(witamin z grupy B: głównie B12, witaminy D3, cynku, kwasów omega-3)
9. Zakażeniami bakteryjnymi (Helicobacter pylori, gronkowiec) lub grzybiczymi skóry(nużeniec, candida albicans)
10. Brakiem aktywności fizycznej( brak ruchu powoduje gromadzenie się toksyn i brak możliwości pozbycia się ich przez organizm, np. z potem. Skumulowane toksyny często dają o sobie znać właśnie powodując zmiany trądzikowe na skórze)
Temat przyczyn występowania trądziku jest złożony i trudny do rozpoznania. Często potrzeba trochę czasu by zmienić swoje nawyki, wprowadzić inną pielęgnację, zdrowe odżywianie. Po ich wprowadzeniu trzeba się również uzbroić w cierpliwość. Trądzik to choroba gdzie Twoja cierpliwość i systematyczność są niezwykle ważne! Warto o nie walczyć. Tylko tak możemy doczekać długotrwałych, pozytywnych zmian w wyglądzie i kondycji skóry!
Od czego więc zacząć? Jak znaleźć przyczynę? Po kolei.
Proponuję zacząć od następującej kolejności.
PIELĘGNACJA
1. Przyjrzyj się dokładnie swojej pielęgnacji ( Zwróć uwagę jak skóra reaguje po danym produkcie, czy po umyciu twarzy masz uczucie ściągnięcia/wysuszenia? Skóra po umyciu nie powinna być ściągnięta. Świadczy to o tym, że kosmetyk do mycia nie jest dla Ciebie odpowiedni lub Twoja woda jest za gorąca lub zbyt twarda. Przyjrzyj się temu!)
2. Do mycia skóry trądzikowej stosuj delikatne żele (np. z oczarem wirginijskim, alantoiną, pantenolem, aloesem, rumiankiem, beta-glukanem)
Dokładne oczyszczanie skóry trądzikowej jest niezwykle ważne. Dobre efekty daje oczyszczanie dwuetapowe skóry- w pierwszej kolejności mleczkiem/płynem micelarnym/delikatnym olejkiem a następnie umycie twarzy żelem!
3. Po umyciu skóry koniecznie stosujemy tonik/hydrolat (przywracamy w ten sposób odpowiednie pH skórze i dbamy, żeby nie traciła nawilżenia)
4. Po toniku warto zastosować odpowiednie serum (np.z cynkiem, niacynamidem, probiotykami)
5. Po serum koniecznie zastosuj krem (nie za tłusty! mający w swoim składzie cynk, niacynamid, ceramidy czy kwas azelainowy)
Często wprowadzenie zmian w pielęgnacji spowoduje już kolosalną różnicę w poprawie wyglądu Twojej skóry. Stanie się to nie od razu ale w miarę systematycznego stosowania. Pierwsze efekty pojawiają się po minimum miesiącu od wprowadzenia zmian.
Uwaga !
1.Ważne aby w pielęgnacji cery trądzikowej działać zarówno przeciwzapalnie, bakteriobójczo, jak również dbać o jej odpowiednie nawilżenie. Jeśli skóra będzie za bardzo wysuszona – zacznie nam się bardziej przetłuszczać (w ten sposób skóra broni się, chcąc odzyskać potrzebne nawilżenie)
2. W pielęgnacji unikaj kosmetyków komedogennych (zaskórnikotwórczych). Zrób dokładny przegląd używanych preparatów. Zrezygnuj z tych, które zawierają silne środki powierzchniowo czynne, parabeny, silikony, PEG-i, perfumy. Zwróć uwagę na kosmetyki naturalne. Na rynku obecnie występuje szeroki wybór takich kosmetyków. Jeśli chcesz, możesz kupować czyste surowce i robić kremy, toniki, maski, żel do twarzy. Dodajesz wtedy np. do bazy kremu, tylko te składniki, których potrzebuje Twoja skóra! Super sprawa! Często zdarza się, że po wprowadzeniu do swojej pielęgnacji kosmetyków naturalnych, czy wprowadzeniu jakichkolwiek zmian, stan skóry może się chwilowo pogorszyć. To znak, że skóra zaczyna się oczyszczać. Nie zrażaj się! To minie.
DIETA I SUPLEMENTACJA
Zmiana nawyków żywieniowych w problemach trądzikowych jest kluczowa. Cera ta jest niezwykle podatna na spożywane produkty. Spróbuj wyeliminować na jakiś czas (np. dwa tygodnie, miesiąc) ze swojej diety niektóre produkty a przekonasz się czy dany produkt wpływa źle na Twoją cerę, czy może tez świadczyć o pewnych nietolerancjach/alergiach pokarmowych. Dobrym pomysłem jest prowadzenie dziennika żywieniowego. Zapisuj w zeszycie co jesz danego dnia i jak się czujesz po danym pokarmie (czy swędzi Cię skóra, czy masz uczucie pełnego brzucha, czy występuje zgaga, refluks, czy masz problem z odkrztuszaniem, chrypką po danym produkcie).
Oto lista kilku produktów, nasilających trądzik:
- tłuszcze zwierzęce (oprócz tranu)
- tłuszcze trans (zawarte w produktach smażonych, szczególnie produkty smażone na tym samym tłuszczu-frytki)
- tłuszcze cukiernicze (biszkopty, herbatniki, wszystkie ciastka o przedłużonej trwałości)
- słodycze i produkty słone
- mleko, produkty mleczne (białka nietolerowane mogą wywołać lub nasilać reakcje zapalne)
- słodzone i kolorowe napoje
- produkty wysoko przetworzone, żywność typu fast-food (pizza, hot- dogi, zawierają dużą ilość barwników, ulepszaczy smaku, aromatów, emulgatorów, konserwantów)
- piwo, słodkie alkohole
- sól (szczególnie wysokojodowana, nasila wydzielanie łoju i stany zapalne)
- ostre przyprawy (chili, tabasco)
- gotowe produkty ( gotowe sosy, produkty z długą datą ważności)
- ocet spirytusowy (i produkty na bazie octu, np. ogórki konserwowe)
- miód
- cukier rafinowany
- kandyzowane owoce
Polecane witaminy i pierwiastki:
- Wit.A i jej prowitamina-betakaroten (normalizuje wydzielanie łoju)
- Wit. B12 (lub kompleks witamin z grupy B)
- Wit.D (działa na układ odpornościowy, działa przeciwzapalne, zapobiega zatykaniu się porów)
- cynk, selen
- krzem, siarka
MIKROBIOTA JELITOWA
Jakiś czas temu pisałam jak ważne jest zadbanie o kondycje swoich jelit pod każdym względem. Dysbioza jelitowa (czyli zaburzenie równowagi mikrobiologicznej) jest przyczyną szeregu różnych problemów, od osłabienia odporności, przez problemy skórne aż po poważne choroby całego organizmu. W terapii trądziku warto sięgnąć po preparaty zawierające dobroczynne szczepy bakterii probiotycznych. Mają one naprawdę znaczący wpływ na kondycję skóry.
OCZYSZCZANIE ORGANIZMU Z TOKSYN
Żywność, która obecnie jest produkowana na skalę światową i którą spożywamy, nie jest wolna od toksyn i zanieczyszczeń. Mięso zawiera antybiotyki, warzywa są pryskane i również przepełnione toksynami. Ryby zawierają sporo rtęci i innych szkodliwych substancji. Moim celem nie jest straszenie tylko zwrócenie uwagi jak ważne jest w tym wszystkim oczyszczanie organizmu. Te wszystkie skumulowane latami toksyny mają naprawdę ogromny wpływ na nasze zdrowie. Nasz organizm jest bardzo inteligentny i o nas dba. Kiedy toksyn jest już tak dużo, że nie radzi sobie z nimi, daje nam sygnały w postaci np. zmian na skórze czy innych dolegliwości. Co więc robić, by pomóc naszemu organizmowi w pozbyciu się toksyn? Przeczytaj poniżej.
Odrobaczanie
Raz lub dwa razy do roku warto się odrobaczyć. Obecnie preparatów na rynku jest bardzo dużo. Przy wyborze produktu warto patrzeć na opinie, skład i certyfikację. Ważne przy tym również by odrobaczyli się wszyscy członkowie rodziny.
Aloes
Picie aloesu wpływa korzystnie i niezwykle skutecznie na cały nasz organizm. Stosowany wewnętrznie, wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego, reguluje pH żołądka, usprawnia działanie kosmków jelitowych, które odpowiadają za wchłanianie substancji odżywczych. Dodatkowo oczyszcza jelita z resztek pokarmowych, pomaga w oczyszczaniu nerek, wątroby oraz skóry. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, bakteriobójcze. Wspomaga także naszą odporność.Aloes aloesowi nie równy. Przed zakupem, przeczytaj dokładnie skład, sprawdź jaka jest zawartość soku z aloesu a jaka jego miąższu.
Woda
Picie wody naprawdę jest kluczowe! Dla pracy całego organizmu. Oczyszcza, bierze udział w procesie trawienia i usuwania produktów przemiany materii, dodaje energii. Pełni funkcję nawilżającą i ochronną dla wszystkich narządów, w tym mózgu, rdzenia kręgowego, gałek ocznych, skóry. Nadaje skórze miękkość i elastyczność. Zapewnia odpowiednią pracę mięśni i ruchomość stawów.
- Dorosły człowiek powinien pić od 2-2,5 l wody dziennie. Oczywiście wszystko zależy tez od masy ciała i pracy, którą wykonujemy.
- Jeśli nawet nie odczuwasz pragnienia – pij niezależnie od tego! Moment, w którym chce nam się pić jest już sygnałem, że brakuje nam wody!
- Jeśli masz problem z piciem czystej niegazowanej wody, dodaj do niej cytrynę, pomarańczę, miętę, imbir. Ja osobiście, gdy tylko mogę piję wodę ciepłą.
Zioła oczyszczające
Jeśli masz już dosyć wody 🙂 sięgnij po zioła o działaniu oczyszczającym i przeciwzapalnym np. : rumianek, imbir, pokrzywę, czystek, kozieradkę, łopian, bratek. Jeśli nie przepadasz, za piciem ziół – zaczynaj małymi krokami, np.dodaj do wody lub rumianku plasterek świeżego imbiru, cytryny i pij zioła ciepłe. Gdy wystygną nabierają 'mocy’ i są bardziej gorzkie, co może zniechęcać do picia.
- Do dań, sałatek, owsianek warto dodawać zioła i przyprawy takie jak: bazylia, lubczyk, oregano, rozmaryn, tymianek, koperek, pietruszka, czosnek, kurkuma, gałka muszkatołowa, cynamon, goździki.
Spirulina i chlorella
Spirulina – to alga morska, mająca korzystny wpływ na cały organizm. Ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i oczyszczające. Posiada zdolność usuwania metali ciężkich z organizmu!
Dodatkowo bogata jest w witaminy i składniki mineralne, takie jak : beta-karoten, witaminy z grupy B, wapń, żelazo, cynk, magnez, potas, sód, selen. Ponadto zawiera dużo białka (4x więcej niż mięso!). Dostępne są formy sproszkowane lub w postaci tabletek. Sproszkowaną spirulinę możesz dodawać do koktajli i napojów.
Chlorella– to również alga, będąca jedną z najlepszych substancji spożywczych (tzw.superfoods) ułatwiających regenerację i oczyszczenie organizmu. Stoi na podium substancji, które mają niezwykłe zdolności do detoksykacji organizmu (z alkoholu, metali ciężkich, pestycydów). Dodatkowo posiada dużo witamin i minerałów, wspomaga trawienie i wchłanianie składników odżywczych a także walkę z zatruciami pokarmowymi.
BADANIA
W przypadku, gdy poprawa kondycji naszej skóry po wprowadzeniu zmian w pielęgnacji i wykluczeniu z diety niektórych pokarmów jest niewielka, warto wykonać odpowiednie badania. Temat badań przy trądziku jest tematem bardzo szerokim. Postaram się wskazać kilka badań, które warto zrobić (w pierwszej kolejności) i które mogą nas naprowadzić na to, gdzie może tkwić problem.
1. Hormony płciowe
Warto je zbadać, jeśli masz problem z nieregularnym cyklem miesięcznym, nagłymi zmianami nastroju, zauważasz u siebie wysyp zmian trądzikowych na chwilę przed miesiączką) Warto zbadać takie hormony jak:
- prolaktyna, progesteron (badanie wykonujemy w 20-21 dniu cyklu)
- testosteron wolny i całkowity
- DHEAS
- DHT (dihydrotestosteron)
- androstendion
Lekarz/dietetyk może jeszcze zlecić wykonanie takich badań jak:
LH, FSH, estradiol. Badania te wykonujemy w 2-3 dniu cyklu.
Dodatkowo zawsze warto zbadać poziom witaminy B12 i D3 a także poziom kortyzolu (hormonu stresu). Wysoki poziom kortyzolu może nas naprowadzić na to, że stres w dużej mierze generuje u nas trądzik (trądzik neurotyczny). W terapii trądziku neurotycznego, bardzo ważne jest znalezienie skutecznych technik na radzenie sobie z codziennym stresem, napięciem, niepokojem. Kluczowe jest aby nie kumulować w sobie emocji.
2. Nadczynność lub niedoczynność tarczycy
Jeśli masz podejrzenie nadczynności lub niedoczynności tarczycy wykonaj badania – TSH, FT3 i FT4. Często objawy występujące w przebiegu tych chorób są powiązane.
Co może świadczyć o nadczynności/niedoczynności tarczycy?
Objawy niedoczynności tarczycy :
- zaparcia,
- zwiększenie masy ciała,
- spowolnienie pracy serca,
- zmniejszona tolerancja wysiłku,
- senność,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- spowolnienie ruchów i mowy,
- osłabienie siły mięśniowej,
- obfite miesiączki,
- sucha, łuszcząca się skóra,
- suche, łamliwe i nadmiernie wypadające włosy.
Objawy nadczynności tarczycy :
- przyspieszenie pracy serca,
- spadek masy ciała,
- rozdrażnienie,
- nerwowość,
- niepokój,
- drżenie rąk,
- biegunki,
- bezsenność,
- nadmierna potliwość,
- wzmożone wydzielanie łoju
- skąpe miesiączki,
- wole (powiększenie tarczycy)
3. Nietolerancje/alergie pokarmowe
Warto przeprowadzić tutaj obserwację. Jeśli po spożyciu danego produktu jest Ci np. niedobrze, masz zgagę, chrypę, wysypkę, problemy trawienne, zaleganie wydzieliny lub problemy z nadmiernym odkrztuszaniem -warto zrobić badania w kierunku alergii/nietolerancji pokarmowych.
4. Zakażenia bakteryjne/grzybicze
Zakażenia te, dają bardzo często podobne objawy do nietolerancji i alergii pokarmowych. Bywają z nimi mylone. Jeśli zauważasz u siebie problemy z gojeniem się zmian skórnych na twarzy, może to być trop aby wykonać wymaz z tych zmian. Częstym zakażeniem występującym na skórze i dającym objawy trądziku jest zakażenie nużeńcem bądź gronkowcem.
Zdarza się również np. w przebiegu Candidy, że zakażenie nie dotyczy tylko skóry twarzy ale całego organizmu. Mamy wówczas do czynienia z candidą układową. Aby zdiagnozować to zakażenie trzeba wykonać bardziej szczegółowe badania (np. badanie kału w tym kierunku)
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Jak już wspominałam, aktywność fizyczna w kontekście zarówno walki z trądzikiem jak i wsparcia pracy całego organizmu jest bardzo istotna. Nasz organizm potrzebuje ruchu aby procesy detoksykacji przebiegały prawidłowo. Dodatkowo aktywność pomaga w walce ze stresem, uspokaja nerwy, wycisza. Ważne, żeby się nie zniechęcać i szukać takiej formy aktywności, która sprawia Ci przyjemność. Nie chodzi o to żeby robić coś i się katować. Trzeba znaleźć coś co lubisz i co Cię naprawdę odstresuje. Mogą to być ćwiczenia, jazda na rowerze czy rolkach, bieganie, taniec (nawet w domu 🙂 ) czy choćby dłuższe spacery. Możliwości jest naprawdę dużo!
SEN
Czy wiesz jak ważny dla Twojego organizmu jest sen?
Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z mocy snu i naprawdę kluczowej roli rytmu dobowego. Oczywiście bywa tak, że czasem trudno taki rytm zachować, np. przy małych dzieciach, zmianowej pracy, nadmiarze obowiązków. Zwróć uwagę, jak się czujesz, gdy mało śpisz. Zobacz, że niewyspanie prowadzi do tego, że najmniejszy problem urasta do rangi globalnego problemu 🙂
Długotrwałe niedosypianie powoduje, że Twój organizm całkowicie się rozregulowuje. Nie ma czasu na regenerację i oczyszczanie. Mogą pojawić się bóle głowy, problemy żołądkowo-jelitowe, problemy hormonalne. Podwyższa się poziom kortyzolu (hormonu stresu), co powoduje rozdrażnienie, brak sił i energii do życia.
Moje rady
- W miarę możliwości idź spać wcześniej (ok.22-23)
- Przed spaniem wywietrz pomieszczenie, w którym śpisz
- Zasłoń okna roletami/zasłonami
- Staraj się nie oglądać już telewizji, korzystać z telefonu przed snem
- Jeśli masz problem z zasypianiem, warto pić wieczorem melisę lub wziąć gorącą kąpiel
- Staraj się nie myśleć i nie analizować co wydarzyło się danego dnia (wiem jest to trudne ale do wyćwiczenia 🙂 )
Mam nadzieję, że przedstawione przeze mnie rady, będą pomocne w walce z trądzikiem u Ciebie czy Twoich bliskich, naprowadzą Cię na to, od czego zacząć, co zmienić. Wiem, że ta choroba odbiera sporo pewności siebie, prowadzi często do frustracji i rezygnacji. Wiem, że walka z nią sporo kosztuje (dosłownie i w przenośni). Jeszcze raz przypomnę, że walka z tą chorobą skóry wymaga dużo determinacji, samozaparcia i cierpliwości. Warto jednak o to zawalczyć! Jak nie teraz to kiedy? Jest takie powiedzenie: ”Głupotą jest robić wciąż to samo i oczekiwać innych rezultatów”. Dlatego trzeba szukać przyczyny, zmieniać swoje nawyki, badać się. Nic nie tracisz, a możesz zyskać naprawdę dużo. Powodzenia! Trzymam za Ciebie kciuki 🙂
Jeśli masz pytania odnośnie pielęgnacji, diety, suplementów w terapii trądziku – pisz śmiało. Chętnie pomogę.
Źródło:
- Materiały własne oparte o doświadczenia osobiste i pracę w salonie.
- Materiały z uczestnictwa w II Ogólnopolskim Sympozjum Wiedzy o Trądziku (Warszawa/Marki, kwiecień 2019 r.
- Strona www.zielarz.eu (zdjęcie)